"Sardine Run, the greathest shoal on Earth!" Niemand kan het met zoveel drama en overtuiging zeggen als David Attenborough. En of hij het meende!!!...
Sardine Run is een jaarlijks weerkerend natuurfenomeen dat de duikers die het aandurven in extase brengt. Miljarden sardienen trekken van de streek rond Cape Town naar het Noorden, en vormen een gigantisch feestmaal voor allerhande “predators”, zoals dolfijnen, haaien, walvissen, vogels, pinguins en zeehonden.

Waarom zeggen we “duikers die het aandurven”?

Hoe gaan de aanvallers te werk, en hoe weten wij waar de baitballs zich juist bevinden?
Het antwoord op deze vraag is als een puzzel waarvan de stukjes allemaal perfect in mekaar passen. Zoals gezegd zijn er gigantische scholen Sardines. Het zijn de dolfijnen die door hun intelligente manier van jagen het vuur aan de lont steken. Zij jagen in groep, door een cirkelvormige beweging te maken rond een groep Sardines, en die op deze manier af te splitsen van de rest van de school. Ze zorgen ervoor dat de sardines aan het oppervlak blijven, zodat ze niet kunnen ontsnappen. Het instinct van de Sardine zorgt er ook voor dat deze groep compact blijft, dat ze zich niet individueel in alle richtingen gaan verspreiden. Het is hun manier van verdediging.

Wanneer de groep compact genoeg is, schieten een paar dolfijnen door de school met grote kans een prooi te vangen. De andere dolfijnen zorgen ervoor dat de school bij elkaar blijft. Intussen zijn ook de andere aanvallers present, en bedienen ze zich ook van het buffet: haaien, zeehonden en pinguins.
De grote slokop in dit verhaal is de Brydes Whale. Wanneer hij met zijn gigantisch opengesperde bek door de baitball duikt, kan de volledige school ineens verdwenen zijn, en zijn de dolfijnen eraan voor hun werk…
De Jan-Van-Genten zien alles gebeuren vanuit de lucht, en haasten zich naar de baitball. Zij zijn onze belangrijkste gidsen op zee! Ze hangen er met honderden boven en de aanval op Pearl Harbour was klein bier ten opzichte van de ravage die zij aanrichten onder de Sardines. Ze duiken tegen 100 km/u het water in, tot 10à15m diep, en ze kunnen daarna nog verder zwemmen tot een diepte van meer dan 25m. Als duiker of snorkelaar zie je de vogels doorgaans niet wanneer ze in het water duiken. Het enige wat je daarvan ziet is een spoor van luchtbellen, en pas wanneer ze terug naar boven komen, zie je dat het vogels waren. Wanneer de vogels niet volledig gestroomlijnd of onder een verkeerde hoek het water induiken, breken ze hun nek.
Het is juist de grote concentratie aan vogels boven de baitball die onze aandacht trekt. Je ziet ze van ver hangen, en van zodra je ze zit is het bingo! Wanneer je in de buurt komt zie je de dolfijnen tekeer gaan, en ruik je de geur van de visolie die drijft op het water.

De ervaren skipper van jullie RIB zal jullie op dat ogenblik richtlijnen geven op welke manier je best de baitball benadert. Wanneer het zicht onder water ok is, en de baitball niet te veel heen en weer verplaatst, kan je perfect met flessen het water inplonzen en genieten van het schouwspel. Hoe lang je onder water kan blijven hangt uiteraard volledig van de omstandigheden af, maar zelden is dit langer dan 15 min, of dieper dan 10 meter. Indien de baitball zich te snel verplaatst, kan je beter al snorkelend het schouwspel bewonderen.
Doorgaans wordt de raad gegeven om zich niet in de baitball te begeven. Tijdens de expeditie waaraan ik deelnam, ging het er als volgt aan toe. De hierjuist vermelde raad werd ons op voorhand ook gegeven. Toen we arriveerden aan de baitball (een gigantisch exemplaar van meer dan 100 meter diameter – zeer uitzonderlijk – en zeer beweeglijk), dropte de skipper ons aan de rand van de baitball. Al snel terug de boot in omdat de baitball zich in de andere richting verplaatste, en het zicht te slecht was. Zelfde scenario een tweede, derde en zelfs vierde keer. Zelfs de skipper kreeg het lichtelijk op zijn heupen, en besliste van tactiek te veranderen. Hij begaf zich met de RIB temidden van de ball, en riep plots: “get into the ball, get into the ball, gogogo!!!”.
Stijf van de adrenaline, en zonder nadenken doken we het water in, en hadden ogen tekort om alles te bekijken. Honderden Sardienen splitsten zich vlak voor ons, tot er plots een dolfijn vlak voor onze neus halt houdt, je verwonderd aankijkt, en zijn jacht voortzet. 5 zeehonden bekijken ons minutenlang, en wij hen. Wie is nu de bezienswaardigheid? Vanop de boot was dit een hilarisch tafereel. Een Brydes Whale duikt ettelijke keren vlak naast enkele snorkelaars uit en in het water. 1 keer zelfs tussen 2 snorkelaars in, of beter ertegen…

Wanneer we terug aan boord komen, is de enige opmerking van de skipper: “Quite an experience, hé guys???”!!!

Zoals eerder gezegd, kan je niet uitsluiten dat je geen enkele baitball ziet tijdens jouw expeditie. Wel kan je er alles aan doen om de perfecte omstandigheden te creëren, en de slaagkans zo groot mogelijk te maken. Dé belangrijkste schakel hierbij is de keuze van de organisatie waarmee je een dergelijke expeditie onderneemt.
We hoeven geen seconde te twijfelen: wij organiseren een expeditie naar Sardine Run met SHARK EXPLORERS, of we organiseren ze niet!
Ik ken tal van organisaties die goed werk leveren, maar geen enkele is zo gepassioneerd en heeft zoveel ervaring als Morne en zijn team! En dat beweren we niet alleen omdat het zo'n geweldig plezante kerels zijn, en je op het einde van de trip al uitkijkt wanneer je weer terug kan komen naar je nieuwe familie...
's Ochtends zijn ze als eerste op zee. Andere organisaties kijken doorgaans welke richting ze uitvaren, en volgen. Dat maakt natuurlijk dat ze telkens als eerste aankomen waar er iets te beleven valt. Ik daag je uit: mocht je bij Morne aan boord zitten, probeer bij aankomst waar de actie zich afspeelt VOOR hem in het water te zijn. Als het lukt, kom ik je persoonlijk trakteren op een frisse pint!

Inbegrepen:

Niet inbegrepen: